ATATÜRK'ÜN HAYATI

01.12.2023 41

ATATÜRKÜN HAYATI

Atatürk´ün Okuduğu Okulların Kronolojik Sırası

Atatürk, eğitim hayatına ilk olarak Mahalle Mektebi'nde başladı. Daha sonra, o zamanki şartlara göre daha modern olan Şemsi Efendi Okulu'na yazıldı. Oradan Selanik'te bugünkü karşılığı ortaokul olan Selanik Mülkiye Rüştiyesi'ne devam etti. Ancak orta öğrenimini burada tamamlamadan Selanik Askeri Rüştiyesi'nin üçüncü sınıfına kayıt yaptırdı. Atatürk Rüştiye'den sonra Selanik Askeri İdadisi'ni ve İstanbul'da da harp okulunu bitirerek harp akademisine girmiş ve başarıyla mezun olarak ordu saflarına katılmıştır.

 

Sırasıyla Atatürk'ün Gittiği Okullar ve Şehirleri

Mahalle Mektebi (Selanik)

Şemsi Efendi Okulu (Selanik)

Selanik Mülkiye Rüştiyesi ( Selanik)

Selanik Askeri Rüştiyesi: 1893-1895 ( Selanik)

Manastır Askeri İdadisi: 1895-1899 (Manastır Şehri Makedonya)

Harp Okulu: 13 Mart 1899-10 Şubat 1902 (İstanbul)

Harp Akademisi: 1902-11 Ocak 1905 (İstanbul)

 

Kronolojisi ( Kısa Özgeçmiş )

1881 - Mustafa Kemal ´in Selanik´te doğması.

1895 - Mustafa Kemal´in Selanik Askeri Rüştiyesini bitirip Manastır Askeri İdadisi 'ne gitmesi

11 Ocak 1905 - M. Kemal´in Kurmay Yüzbaşı olarak Harp Akademisi´nden mezun olması

13 Nisan 1909 - M. Kemal´in 31 Mart Ayaklanması üzerine Hareket Ordusu Kurmay Başkanı olarak İstanbul´a hareketi

9 Ocak 1912 - M. Kemal´in Trablusgarp´ta Tobruk taarruzunu başarıyla idare etmesi

25 Nisan 1915 - İtilaf Devletleri´nin Arıburnu´na asker çıkarmaları üzerine M. Kemal´in tümeniyle düşmanı önleyerek durdurması

10 Ağustos 1915 - M. Kemal´in bizzat idare ettiği taarruzda Anafartalar Cephesi´nde düşmanı yenmesi

6-7 Ağustos 1916 - M. Kemal´in Bitlis ve Muş´u geri alması

13 Kasım 1918 - M. Kemal´in Yıldırım Orduları Komutanlığı´nın kaldırılması üzerine İstanbul´a gelmesi

19 Mayıs 1919 - M. Kemal´in Samsun´a çıkması

8 Temmuz 1919 - M. Kemal´in 3. Ordu Müfettişliğinden ve askerlikten çekilmesi

23 Temmuz 1919 - M. Kemal´in Erzurum Kongresi´ne başkan seçilmesi

4 Eylül 1919 - M. Kemal´in Sivas Kongresi´ne başkan seçilmesi

11 Eylül 1919 - M. Kemal´in Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti Heyeti Başkanlığı'na seçilmesi

27 Aralık 1919 - M. Kemal´in Heyeti Temsiliye ile birlikte Ankara´ya gelmesi

23 Nisan 1920 - M. Kemal´in Ankara´da TBMM'yi açması (24 Nisan´da Meclis Başkanı seçildi.)

5 Ağustos 1921 - TBMM tarafından M. Kemal´e Başkomutanlık görevinin verilmesi

23 Ağustos 1921 - M. Kemal´in idaresinde Sakarya Meydan Savaşı´nın başlaması

19 Eylül 1921 - M. Kemal´e TBMM tarafından Mareşallik rütbesinin ve Gazi sanının verilmesi

26 Ağustos 1922 - Gazi M. Kemal´in Kocatepe´de Büyük Taarruz´u idareye başlaması

30 Ağustos 1922 - Gazi M. Kemal´in Başkomutanlık Meydan Muharebesi´ni kazanması

10 Eylül 1922 - Gazi M. Kemal´in İzmir´e girişi

1 Kasım 1922 – TBMM'nin saltanatın kaldırılmasına karar vermesi

17 Şubat 1923 - Gazi M. Kemal´in İzmir´de ilk Türk İktisat Kongresi´ni açması

29 Ekim 1923 - Gazi M. Kemal´in Türkiye Cumhurbaşkanlığı´na seçilmesi

1 Mart 1924 - Gazi M. Kemal´in TBMM´de halifeliği kaldırması ve tedrisatın tevhidi lüzmunu teklif eden açış nutkunu söylemesi

24 Ağustos 1925 - Gazi M. Kemal´in ilk defa şapka giymesi

15-20 Ekim 1927 - Gazi M. Kemal´in CHP İkinci Kurultayı´nda tarihi büyük nutkunu söylemesi

1 Kasım 1927 - Gazi M. Kemal´in ikinci defa cumhurbaşkanlığına seçilmesi

15 Nisan 1931 - Gazi M. Kemal tarafından Türk Tarih Kurumu´nun kurulması

4 Mayıs 1931 - Gazi M. Kemal´in üçüncü defa cumhurbaşkanlığına seçilmesi

12 Temmuz 1932 - Gazi M. Kemal tarafından Türk Dil Kurumu´nun kurulması

29 Ekim 1933 - Gazi M. Kemal´in cumhuriyetin onuncu yıldönümü dolayısıyla tarihi nutkunu söylemesi

24 Kasım 1934 - TBMM´nin Mustafa Kemal´e ATATÜRK soyadını veren kanunu kabul etmesi

1 Mart 1935 - Atatürk´ün dördüncü defa cumhurbaşkanlığına seçilmesi

10 Kasım 1938 - Atatürk´ün ölümü

 

Kısaca Mustafa Kemal Atatürk (Özet)

 

Mustafa Kemal, Şapka Devrimi sırasında Kastamonu'da (1925)

Mustafa Kemal, 1881 yılında, Osmanlı İmparatorluğu´na bağlı bir vilayet olan Selanik´te doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım´dır. Babasını küçük yaşta kaybettikten sonra ilkokulu Selanik´te Şemsi Efendi Mektebi (İlkokul)´nde okudu. Öğrenimini Selanik Askeri Rüştiyesi(ortaokul) ve Manastır Askeri İdadisi(Lise)´nde sürdürdü. 1899´da girdiği İstanbul Harbiye Mektebi´ni 1902 yılında piyade teğmeni rütbesiyle, Harp Akademisi´ni de 1905´te kurmay yüzbaşı rütbesiyle bitirdi.

Mustafa Kemal, 1905 yılında Şam´da 5. Ordu´da, 1907´de Makedonya´daki 3. Ordu´da görevlendirildi. Manastır ve Selanik´te görevli iken 1909´da İstanbul´daki (31 Mart Vakası) ayaklanmayı bastıran Hareket Ordusu´nda görev aldı ve ayaklanma başarıyla kısa sürede bastırıldı. Arnavutluk isyanını bastırma harekâtına katıldı. 1911´de İtalya´nın Trablusgarp´a asker çıkarması üzerine Tobruk´a gönderildi. Tobruk ve Derne´de Türk Kuvvetlerini başarı ile yönettikten sonra binbaşı rütbesiyle 1912-1913 yıllarında Balkan Savaşı´na katıldı; Edirne´yi Bulgaristan´dan geri alan kolorduda görev yaptı. 1913-1915 yıllarında Sofya´da ataşe olarak bulundu. Birinci Dünya Savaşı´nda, 1915´te, 19. Tümen Komutanı olarak Çanakkale Savaşı´na katıldı. Gelibolu´da düşman saldırılarını başarı ile durdurdu; "Anafartalar Kahramanı" olarak ün kazandı.

 1916´da Doğu Cephesi´ne Kolordu Komutanı olarak atandı ve generalliğe yükseltildi. Rus saldırılarını durduran Mustafa Kemal, Bingöl ve Muş´u düşmandan geri aldı. 1917´de Filistin ve Suriye´de görevli 7. Ordu Komutanlığı´na atandı. Aynı yıl Veliaht Vahdettin ile Almanya´ya gitti.

Alman Genel Karargâhı ve Alman savaş cephelerinde incelemeler yaptı. 1918´de yeniden görevlendirildiği Suriye cephesinde 7. Ordu Komutanı iken, Birinci Dünya Savaşı´nın sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması´ndan sonra İstanbul´a geldi. Ülkeyi düşman işgalinden kurtarmak amacını gizli tutarak, Ordu Müfettişliği görevi ile İstanbul´dan ayrıldı.

Karadeniz yoluyla 19 Mayıs 1919´da Samsun´a çıkan Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919´da Amasya Genelgesi´ni yayımladı. Türk milletine "Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla vatanın kurtarılması için Sivas´ta bir kongre toplanacağını" bildirdi. Ayrıca Osmanlı Hükümeti'nin verdiği görevden ve askerlikten istifa ederek 23 Temmuz 1919´da Erzurum´da, 4 Eylül 1919´da Sivas´ta toplanan kongrelerin başkanlığını yaptı.

Bu kongrelerde, "Düşman işgaline karşı milletin vatanı savunacağı, bu amaçla geçici bir hükümetin kurulacağı ve bir milli meclisin toplanacağı, manda ve himayenin kabul edilmeyeceği" kararları alındı ve açıklandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, onun çabalarıyla 23 Nisan 1920´de Ankara´da tarihi görevine başladı. Mustafa Kemal, Meclis ve Hükümet Başkanı seçildi. Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Sevr Antlaşması´nı Türk milletinin kabul etmediğini dünyaya duyurdu.

 

Mustafa Kemal, Ankara'da (29 Ekim 1929)

İtilaf Devletleri´nin yardımıyla İzmir´i işgal eden Yunan Kuvvetlerinin ilerlemesi 1921´de Birinci ve İkinci İnönü savaşlarıyla durduruldu. 23 Ağustos 1921´de yeniden saldıran Yunan Ordusu bozguna uğratılarak Başkomutan Mustafa Kemal Paşa´nın yönettiği Türk Ordusu Sakarya Meydan Savaşı´nı zaferle sonuçlandırdı. 22 gün geceli gündüzlü süren bu savaşta Yunan Ordusu ağır kayıplara uğratıldı. Bu zafer nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Mustafa Kemal´e Mareşal rütbesi ve Gazi unvanı verildi. Türk Ordusu, vatanı düşman işgalinden kurtarmak için 26 Ağustos 1922´de karşı saldırıya başladı. Mustafa Kemal Paşa´nın yönettiği Başkomutan Meydan Savaşı´nda (30 Ağustos 1922) Türk Ordusu Yunan Ordusu´nun büyük kısmını yok etti. Bozguna uğrayarak kaçan düşman kuvvetlerini izleyen Türk Ordusu 9 Eylül 1922´de İzmir´e girdi. 11 Ekim 1922´de Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri işgal ettikleri Türk topraklarından çekildiler.

Kurtuluş Savaşı´nın ardından TBMM tarafından 29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan edilirken, Mustafa Kemal de Cumhurbaşkanı seçildi. 1938´deki ölümüne dek arka arkaya 4 kez cumhurbaşkanı seçilen Atatürk, bu görevi en uzun süre yürüten cumhurbaşkanı oldu.

Mustafa Kemal´e 24.11.1934 günlü, 2587 sayılı kanunla Atatürk soyadı verildi ve bu soyadının başkaları tarafından kullanılması yasaklandı.

Mustafa Kemal Atatürk, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı´nın etkilerini hafifletmek ve ülkenin kalkınmasını hızlandırmak amacı ile 1933´te Beş Yıllık Sanayi Planı´nı başlattı. Aynı dönemde dış politikada da önemli adımlar atıldı. Milletler Cemiyeti´ne girilmesi (1932), Balkan Antantı´nın imzalanması (1934), Montrö Boğazlar Sözleşmesi (1936) ve Sadabat Paktı (1937) gibi girişimler Türkiye´nin bölgesinde ve dünyada etkili bir aktör olarak öne çıkmasına katkıda bulundu. Atatürk, Hatay´ın anavatana katılması için yoğun bir diplomatik çaba sarf etti ve onun bu amacı, vefatının ardından 1939 yılında gerçekleşti.

Atatürk, yalnızca Türk milletinin Kurtuluş Savaşı´nı başarı ile yöneten bir komutan değil, aynı zamanda gerçekleştirdiği devrimler ile de dahi bir devlet adamı idi. 57 yıl süren yaşamının büyük kısmında, milletinin ve vatanının bağımsızlığı ve mutluluğu için yılmadan çalıştı ve girdiği her mücadeleden zaferle çıktı.

Türkiye Cumhuriyeti´nin kurucusu, cesur ve unutulmaz önderi Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938´de aramızdan ayrıldı.

 

Mustafa Kemal Atatürk´ün Hayatı

1881'de Selanik'te doğdu. Annesi Zübeyde Hanım, babası Ali Rıza Efendi'dir. Sırasıyla, Mahalle Mektebi, Şemsi Efendi Okulu, Selanik Mülkiye Rüştiyesi, Selanik Askeri Rüştiyesi, Selanik Askeri İdadisi, Harp Okulu ve Harp Akademisi'ne gitti. 1893 yılında Askeri Rüştiye'de okurken matematik öğretmeni tarafından adına "Kemal" ilave edilerek Mustafa Kemal adını aldı. Harp Akademisi'nden yüzbaşı rütbesiyle mezun olarak Şam'da göreve başladı.

Osmanlı Devleti zamanında Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı'na katıldı. Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılınca Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma uyarınca vatan topraklarının işgalinin başlaması üzerine Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarak milli mücadeleyi başlattı.

Havza ve Amasya Genelgelerini yayınladıktan sonra, Erzurum ve Sivas Kongrelerini topladı. Sivas Kongresi ile bütün milli cemiyetleri tek çatı altında birleştirerek Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti'ni kurdu. Sivas Kongresi'nin ardından İstanbul Hükümeti ile Amasya Görüşmesini yaptı. Böylece İstanbul Hükümeti, Temsil Heyeti'nin varlığını resmen tanımış oldu.

Mustafa Kemal, 23 Nisan 1920'de TBMM'nin açılması ile Meclis ve Hükümet Başkanlığına seçildi. 5 Ağustos 1921'de kendisine Meclis tarafından Başkomutanlık görevi verildi. Sakarya Savaşı'nın kazanılmasının ardından, Gazilik Ünvanı ve Mareşallik rütbesi ile onurlandırıldı. Büyük Taarruzu yöneten ve düşmanın tamamen yurttan atılmasını sağlayan Gazi Mustafa Kemal, 29 Ekim 1923'te Cumhuriyetin ilan edilmesi ile beraber Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı oldu.

1934 yılında Gazi Mustafa Kemal'e meclis tarafından "Atatürk" soyadı verildi. Atatürk, gerçekleştirmiş olduğu inkılaplar ile Türkiye Cumhuriyeti'nin medeni ülkeler seviyesine çıkmasını sağladı. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938'de Dolmabahçe Sarayı'nda hayata gözlerini yumdu.

Atatürk'ün hayatı, Türk milleti için adanmış, destansı bir yaşamdır.

 

Kaynak: İNTERNET